Vicuna tabi ni Latin vicugna jẹ ẹranko ti o kere julọ ti ẹda llama, awọn onile olugbe ti Ila-oorun Guusu Amẹrika. Awọn ibakasiẹ wọnyi jẹ akọbi julọ ni Gusu Amẹrika.
Itan-orisun ti ipilẹṣẹ wọn pada si akoko ti ọjọ yinyin.
Awọn onimo ijinlẹ sayensi tun jiyan pe lakoko akoko awọ yii, wọn fẹrẹ ko yipada, ati pe o jẹ vicuna ti o jẹ awọn ọmọ ti llama ati alpaca.
Apejuwe
Gigun ara ti vicuna wa ni apapọ 150 cm, ati giga ni awọn kọnrin jẹ nipa mita kan. Iwọn ẹran naa yatọ lati 40 si 50 kg. Vicuna ni ori kukuru ati awọn etí gigun. Gigun, ọrun iṣan ngba ọ laaye lati wo awọn ọta ni ijinna pipẹ. Pada ti vicuna jẹ brown alawọ ati agbada lori ikun rẹ ti fẹrẹ funfun.
Ẹya ti iwa ti vicuna ti o ṣe iyatọ si iyatọ si awọn eeyan agbegbe ni ehin rẹ. Wọn ti wa ni didasilẹ pupọ ati pe wọn ni apẹrẹ ti incisors. Vicunas ge koriko pẹlu ehin wọn, ko ṣe fa jade, bii agbegbe miiran ṣe. Ni afikun, awọn incisors isalẹ n dagba nigbagbogbo, bii ni awọn rodents, eyiti ko tun ṣe iṣe ti awọn ibatan to sunmọ ti vicuna.
Vicuna ati eniyan
Ọpọlọpọ awọn ọgọrun ọdun sẹhin, awọn Incas, awọn baba ti awọn Quechuans bayi ati Aymaras, awọn llamas idile ati awọn idile. Llamas di awọn ẹranko ti o ṣajọpọ, ati lati alpaca ni wọn gba kìki irun ati ẹran. Diẹ ninu awọn ẹya ṣe kanna pẹlu guanacos, eyiti o bajẹ tun di idile. Ṣugbọn awọn vicuna jẹ mejeeji egan ati egan.
Ṣugbọn vicuña ṣafihan awọn ohun-ini pataki ti irun-agutan, o jẹ rirọ ati gbona ti ko le ṣe akawe pẹlu onírun ti eyikeyi ẹranko miiran lori ile aye. Ni awọn ofin ti ihuwasi gbona, o jẹ afiwera nikan lati ṣaakalẹ.
Incas atijọ mọ nipa eyi ati riri awọn vicuna. Ṣugbọn niwọn igba ti wọn ti gba kìki irun pupọ, awọn olukọ ọba Incas ati awọn alufaa ṣafihan anfani ti lilo iru onírun bi apakan ti aṣa Inti - ijosin ti ọlọrun oorun. A pe ni Vicuna kìki “oriṣa ti awọn oriṣa” tabi “ere oriṣa goolu” o si pinnu pe o jẹ fun awọn oriṣa ati awọn ọba ati awọn ọmọ idile wọn nikan. Wọn, labẹ irora ti idaṣẹ iku, kọsilẹ sode ati pipa awọn ẹranko wọnyi o sọ wọn di mimọ. Ati pe lẹẹkan ni gbogbo ọdun meji awọn ti a pe ni chaku ọba ni a kede. Lati ṣe eyi, ọpọlọpọ eniyan ti o pejọ, awọn agbo ẹran ni Vicunas ti wọn gbe ti wọn fi sinu okẹ, nibiti a ti ge irun-agutan lati ọdọ wọn. Lẹhinna wọn ṣe idasilẹ.
A mu irun-agutan naa lọ si awọn oriṣa ti Sun tabi si awọn ile itaja pataki. Ibẹ̀ ni wọ́n ti tú aṣọ wọn sí tí wọ́n sì fọ ọ nù. Ti fi irun-agutan hun ni ọwọ si awọn eniyan lasan, ati awọn okun ti a hun ati awọn aṣọ ti a hun lati irun-owu didara. Awọn arabinrin ti o ngbe ni “Awọn ile isin oriṣa ti Sun”, lati ọdọ awọn ọmọbirin ti o ni ẹjẹ Inca funfun, ti a pe ni “awọn iyawo ti Sun”, wọ aṣọ fun ẹbi olukọ ọba lati inu aṣọ yii. Awọn ẹlẹwọn ati paapaa mọ ẹjẹ ọba ko le wọ aṣọ lati aṣọ vicuna labẹ irora iku.
Lẹhin ti awọn Spaniards de South America, gbogbo nkan bajẹ. Awọn ara ilu Spanish ti fi idi aṣẹ wọn mulẹ. Kikọ nipa iye ti furicic vicuna, wọn bẹrẹ si pa wọn run ni masse ati ni ibẹrẹ orundun XIX awọn vicuna wa lori eti opin iparun. Lẹhin opin ogun ominira fun ominira ti awọn ilu ilu Spanish ni Ilu Amẹrika (1810 - 1826), awọn oludari ti awọn orilẹ-ede South America ti o wa si agbara bẹrẹ lati mu aje aje ti awọn ipinlẹ wọn pada. Nitorinaa Alakoso akọkọ ti Perú, Simon Bolivar, pẹlu aṣẹ ti apejọ atehinwa, fowo si ofin ni ibamu si eyiti ode fun vicuna jẹ idanimọ bi ilufin ati ti gbe ofin lẹjọ. Pẹlupẹlu, paapaa lori awọ ti awọn apa Perú ni a fihan ni vicuna. Ati ni oni, lori ẹwu asiko ti Perú ni apa oke ti apa osi, aworan ti vicuna tun jẹ flaunted, eyiti o ṣe afihan ọrọ ti agbaye ẹranko agbaye ti orilẹ-ede yii.
Ni awọn ibẹrẹ 60s ti orundun to kẹhin, ọpọlọpọ awọn ẹtọ iseda ati awọn papa orilẹ-ede ni iwe-aṣẹ ni awọn agbegbe ti awọn ipinlẹ wọnyi, olokiki julọ ti eyiti a gba bi Lauca, Sahama ati Las Vicuñas. Akọkọ akọkọ ti vicuna ni a fi si ifipamọ ti Las Vicunas pẹlu agbegbe ti o jẹ hektari 4 856; lakoko atunto, ẹgbẹrun marun vicuna nikan ni a ka. Bibẹẹkọ, iparun ti vicuna tẹsiwaju, eyi ko le da awọn olukọ lọ ti o ṣiṣẹ fun “ọja dudu”. Ọja ti awọn ẹranko toje wọnyi ṣubu, ati pe a ṣe akojọ wọn ninu Iwe pupa. Ni ọdun 1970, a gbe ofin kan kalẹ ni Amẹrika ni ṣiwọ titaja eyikeyi awọn ọja Vicuna.
Ati ni ọdun 1975, labẹ ifọkanbalẹ ti International Union for Conservation of Nature, Adehun Ijọba Kariaye lori “Iṣowo Kariaye lori Iṣowo Kariaye ti Awọn Ẹmi Egan ti Faii ati Flora” ti fowo si ati lẹhin lẹhinna nọmba ti vicuna bẹrẹ si pọ si ni akiyesi. Lati ọdun 1994, CITES ti yọkuro awọn vicunias kuro ninu iwe awọn ẹranko ti aye wọn wa ninu ewu. Sibẹsibẹ, Vicuna tun wa ni atokọ ni Iwe International Red Book. Lọwọlọwọ, ni Perú, ni Bolivia, ni Ecuador, ni Argentina ati Chile, nọmba awọn nọmba vicunas ko to ju awọn ẹgbẹrun meji ẹgbẹrun lọ.
Igbesi aye
Ṣeun si awọn adehun okeere ati awọn ofin agbaye, awọn vicunas ti wa ni fipamọ bi ẹda kan. Bayi awọn olugbe ti awọn Andes tẹsiwaju lati ajọbi awọn vicunas ni awọn ilẹ wọn. Ibisi vicuna ni awọn aye yẹn kii ṣe iṣẹ ṣiṣe iṣoro pupọ. Wọn tọju wọn ninu awọn agbo, aṣẹ eyiti eyiti awọn ẹranko funra wọn fi idi wọn mulẹ. Nigbagbogbo agbo kan ni awọn obinrin 10-15, ọpọlọpọ awọn ori ti awọn ọdọ ti o wa labẹ ọdun ti ọdun kan, ati pe oludari jẹ akọ okunrin. Lilọ nipasẹ awọn papa oke, awọn vicuñas funra wọn wa ounjẹ ati omi fun ara wọn. O jẹ ojuṣe ti awọn oluṣọ-aguntan lati tọju wọn nikan ki wọn má ba rin kakiri pupọ, ati pe ti o ba wulo, daabobo ara wọn lọwọ awọn apanirun bi awọn cougars tabi awọn wolves, botilẹjẹpe eyi jẹ ofin kan tẹlẹ.
Awọn agbo ti awọn oludari mu wa nigbagbogbo lori gbigbe. Olori funrararẹ nigbagbogbo gbìyànjú lati duro loke isinmi, ṣiṣayẹwo awọn ayika, nitorinaa ninu ọran ti eewu, fun ami kan pẹlu ikigbe kan. Biotilẹjẹpe iru iwa bẹẹ fẹẹrẹ ko wulo, o jẹ jiini dapọ si awọn ẹranko. Nigbagbogbo agbo kan laiyara kiri kiri lori awọn oke ni wiwa ounje, n gbiyanju lati tọju ara wọn. Nigbati awọn vicuna ba ti kun, wọn fẹran si bask ni oorun. Vicunas n ṣiṣẹ lọwọ lakoko ọjọ; ni okunkun, wọn sinmi. Ni gbogbogbo, wọn jẹ idakẹjẹ ni iseda, nigbagbogbo sunmọ aaye aye eniyan, ṣugbọn wọn jẹ igbaniloju pupọ ni awọn akoko.
Ni awọn oke awọn ẹgbẹ kekere ti awọn ọmọde ọdọ, ti, bi wọn ti n dagba, wọn yọ awọn oludari kuro ninu agbo bi awọn olubẹwẹ fun olori. Awọn ọmọde ọdọ pejọ ni awọn ẹgbẹ ati lilọ awọn oke-nla, ni ominira o nwa aye wọn ni igbesi aye. Wọn ni agbara ati iriri ati ni akoko to tọ ṣetan nigbagbogbo lati irẹwẹsi awọn obinrin lati ọdọ agba agba agba diẹ ati dari agbo. Nigbati eyi ba ṣẹlẹ, oludari tuntun ni gbogbo ọna ṣe aabo fun agbo ati agbegbe rẹ. Awọn oludari tubu ti iṣaaju n duro de igbesi aye ẹyọ kan.
Ounje Vicuna kuku kuru. Eweko kekere wa lori awọn punas, awọn igbimọ ni awọn ibi giga, ati nitori naa awọn vicuñas njẹ ohun gbogbo ti wọn le rii. Wọn ni awọn eyin kekere ni isalẹ, eyiti, bi awọn rodents, dagba jakejado igbesi aye. Nitorinaa, gige leaves, awọn ẹka, awọn ẹka, ati chewing wọn ni pẹkipẹki, wọn lọ. Awọn gbongbo ti awọn irugbin Vicuna ni a ko jẹ, ṣugbọn awọn woro irugbin igbẹ ni ẹbun gidi ti ayanmọ fun wọn, nibiti wọn ti jẹ ọpọlọpọ lọpọlọpọ. Wọn ko ṣọwọn ja awọn aaye asa ti eniyan gbin, nitori wọn ko fẹ lati sọkalẹ lati awọn oke-nla.
Akoko ibarasun ni awọn vicunas ni orisun omi. Obinrin naa gbe ọmọ naa jẹ oṣu 11. Foals ni a bi pupọ nimble ati lẹhin wakati miiran wọn ti gbiyanju tẹlẹ lati ṣiṣẹ. Wọn bọ lori wara iya fun nkan bi oṣu mẹta, ati lẹhinna jẹun ni lẹba rẹ fun bi ọdun kan. Lẹhinna wọn ngbe ninu agbo fun ọdun kan ati idaji si ọdun meji, lẹhin eyi olori ni o rán awọn ọmọkunrin kuro ninu agbo.
Ireti igbesi aye ti vicuna ni awọn ipo aye jẹ ọdun 15-20. Igba ikẹhin, awọn Vikings rirẹ-kuru nigbagbogbo ati ni akoko kanna ṣe awọn idanwo iwosan. A o pa aw] n alailagbara ati alaisan lukokoro nigba miiran. Pẹlupẹlu, eran vicuna ni a ro pe o wulo pupọ ati awọn agbegbe pẹlu idunnu fẹran rẹ si malu tabi ọdọ-agutan. Laipẹ, wọn ti fi agbara yankun lati le ṣe idile, ṣugbọn ko si nkankan ti eyi nitori ni igbekun wọn kii ṣe ajọbi. Awọn ẹranko wọnyi ko ṣe olubasọrọ pẹlu eniyan, ni igbekun wọn kọ lati mu ati jẹ, nitorinaa gbogbo awọn igbiyanju lati ṣe agbero wọn tun jẹ asan.
Vicuna kìki irun
Vicunna kìki irun ni bayi ni ikore nipasẹ awọn olugbe ilu ti awọn ilu Quechuana ati awọn ẹya Aymara ti o ngbe ni Andes, gẹgẹ bi awọn baba Inca atijọ wọn, ni lilo ọna chaku. Nigbati akoko ti irun-ori ba de, gbogbo awọn olugbe ti agbegbe pinpin tẹ awọn oke-nla oke nla ati mu awọn agbo-ẹran oluta-meji ti awọn ti njẹ koriko si awọn agbo nla ati ki o wakọ wọn sinu awọn ẹgẹ pataki pataki.
Ninu ẹgẹ, awọn ẹranko ti ni lẹsẹsẹ nipasẹ ọjọ-ori ati pin si awọn oriṣiriṣi awọn aaye. Ninu awọn aaye n ṣoki irun ti irun. Aṣọ irun ti o ni iriri nikan ki o má ba ṣe ikogun ti irun-agutan iyebiye naa. Lẹhin irungbọn, awọn ẹranko ni a tu sinu egan. Gbogbo irun awọ ti a wọ sinu iṣowo, eyiti o fun owo oya tabi diẹ sii ti o tọ si awọn alaro, lori awọn ilẹ wọn ni koriko vicuna.
Fikulu Vicuni jẹ irun ti o ni rarest ati ti o gbowolori julọ ni agbaye. Eyi jẹ nitori, ni akọkọ, si otitọ pe lẹhin awọn ọgọrun ọdun ti iparun ti wọn tun jẹ diẹ. Rọra wọn ni ẹẹkan ni ọdun meji, gbigba fun irun ori ọkan lati ọdọ onikaluku kọọkan ko si ju 400-500 giramu ti irun-agutan. Iye idiyele kilogram kan ti irun ti a fi ọwọ lọrọ jẹ to $ 1000.
Iye idiyele mita kan ti aṣọ lati irun-agutan yii wa si $ 3000. awon na. o fẹrẹ to 200,000 rubles. Nitorinaa aṣọ alabọde alabọde yoo jẹ idiyele $ 20,000. Ni lokan pe vicuna kìki irun didi ati nitori naa awọn ọja vicuna ni awọ eso igi gbigbẹ oloorun ni awọn ojiji oriṣiriṣi, lati ina si dudu.
Ni Perú ati Argentina, awọn ọja vicuna ni a ka bi ẹbun fun awọn obinrin to ga julọ. Eyi jẹ igbimọ ti orilẹ-ede nigbagbogbo. Nitorinaa ni Oṣu kọkanla ọdun 2009, lakoko awọn apejọ ikọkọ, Alakoso ti Perú, Alan Garcia, ṣafihan aṣọ yii si Pope Benedict XVI bi ẹbun kan.
Ni Oṣu kọkanla ọdun 2016, ni olu-ilu Perú, Lima, ni apejọ awọn orilẹ-ede ti Iṣọkan Isowo Iṣowo Asia-Pacific, ni ọjọ ti o pari, iru awọn ifibọ lati inu irun-agba vicuna ni a gbekalẹ bi iranti si gbogbo awọn olori ilu, awọn olukopa ti apejọ naa, pẹlu Alakoso Russia Vladimir Putin.
Pelu otitọ pe awọn aṣọ ti a ṣe ti vicuna fur ni idiyele ti o ga pupọ, o jẹ ohun ti o ṣọwọn wa fun tita. Ọja ti o din owo pupọ julọ yoo wa lakoko irin ajo si Perú. Awọn eniyan ko bẹru lati nawo owo wọn ni iru awọn nkan bẹẹ, ni pataki nitori wọn jẹ ti o tọ ati ti ko lọ kuro ni njagun.
Pẹlu dide ti awọn ara ilu Yuroopu, vicuna wa ni etibebe iparun. Eniyan aibikita pa wọn nitori irun-agutan, majele awọn orisun omi ti awọn vicunas lati le fun awọn papa daa laaye. Gẹgẹbi abajade, ninu awọn 60s ti orundun ogun, jade ninu ọpọlọpọ awọn eniyan kokan, ẹgbẹrun diẹ lo ku. Ṣeun si didasilẹ awọn igbese lati daabobo awọn ẹranko wọnyi, olugbe naa bẹrẹ si bọsipọ, ati lọwọlọwọ o jẹ nọmba nipa awọn ẹgbẹrun meji ẹgbẹrun.
O dara, awọn ara ilu India funra wọn ti lo ode ọdẹ alai-ẹjẹ fun awọn vicunas fun irun-agutan iyebiye wọn lati igba atijọ. Wọn mu wọn, ge wọn ati ṣeto wọn ni ominira. Ọna yii gba awọn India laaye lati sa kuro lọwọ osi, laisi pa awọn ẹranko run.
Oti wiwo ati ijuwe
Vicunas wa si aṣẹ ti awọn osin placental (artiodactyls). Ẹgbẹ yii ni nipa awọn ẹya 220 igbalode, eyiti pupọ julọ jẹ ti pataki aje si eda eniyan. Idile ti eyiti awọn ẹranko wọnyi jẹ ni a npe ni awọn olukọ rami (eyi tun pẹlu awọn rakunmi funrararẹ, ati llamas). Awọn ipin isalẹ ti awọn ẹranko wọnyi ni o ni ẹsẹ ti o ni oka. Gbogbo awọn aṣoju ti ẹgbẹ yii jẹ herbivorous artiodactyls. Vicunas funrararẹ wa si ẹda-ara monotypic ti orukọ kanna.
Irisi ati awọn ẹya
Fọto: Kini wo ni vicuna dabi?
Rirọ, fẹẹrẹ, o fẹẹrẹ fẹẹrẹ awọn aṣoju camelids ṣubu ni ifẹ pẹlu gbogbo eniyan ti o ti ni lailai lati ri wọn laaye.
Boya eyi jẹ nitori irisi alailẹgbẹ wọn:
- aito (akawe pẹlu awọn ọmọ ẹgbẹ ẹbi miiran) awọn iwọn. Awọn vicunas agba ti de opin gigun ti ko to ju mita kan ati idaji lọ, ati iwọn kan ti o pọju ti centimita 110 (ninu awọn ejika). Iwọn apapọ ti awọn ẹranko wọnyi jẹ 50 kilo. O gbọdọ gba pe fun awọn aṣoju ti awọn ibakasiẹ kekere eyi kere pupọ (iwuwo apapọ ti rakunmi ọkan-humped jẹ 500 kilo, ati awọn llamas jẹ awọn kilogram 150),
- oju kekere to wuyi. Oju awọn ẹni-kọọkan wọnyi ṣokunkun pupọ, ti o jọra awọn bọtini nla nla meji. O fẹrẹ ṣe lati ṣe ayẹwo wọn ni alaye. Wọn fi wọn pamọ lẹyin “Banggiri” kan ti o nipọn. Etí àwọn ẹranko dún, ní gígùn, gun,
- ẹsẹ ti tinrin. Ṣeun si awọn abuda wọnyi, oore pataki ti awọn ibakasiẹ (paapaa awọn ẹni-kọọkan ti o ni ikọnju) ni o waye Ọbẹ ti awọn ẹranko ko kọja milimita 250 ni gigun,
- nipọn, aṣọ shaggy. O jẹ rirọ ati paapaa siliki si ifọwọkan. Awọ awọ jẹ alawọ pupa. Pinpin awọn iboji ti awọn awọ dudu kọja ara jẹ ṣeeṣe (nigbagbogbo awọn ẹsẹ ati imu ti awọn ẹranko jẹ dudu). Ni ọran yii, ikun ti awọn ẹranko nigbagbogbo fẹrẹ funfun. Wool gba awọn ẹranko kuro lọwọ gbogbo awọn ajalu oju ojo,
- ọrun iṣan. O gba awọn vicuna lati fa ori wọn ga lati wa awọn ọta. Aṣọ gigọ gigun kan, ti a pe ni awọn pendants, awọn fọọmu lori ọrun ti awọn ẹranko. Gigun rẹ de to iwọn centimita 30,
- eyin eyin. Eyi jẹ ọkan ninu awọn abuda iyatọ ti o ṣe pataki julọ ti vicunias. Ṣeun si awọn incisors didasilẹ, awọn ẹranko ko ni nkankan lati jẹ awọn irugbin pẹlu awọn gbongbo. Wọn rọ awọn koriko koriko ati ki o lọ ni ẹnu.
Otitọ ti o nifẹ: Nitori ibugbe rẹ (nipataki ni awọn giga giga), awọn vicunas ti ni idagbasoke igbọran ati iran daradara. Nitori afẹfẹ oke ti o wa ninu ẹjẹ wọn ni akoonu ti o pọ si ti ẹjẹ pupa, bi atẹgun.
Ṣeun si iru data, awọn vicunas (paapaa ni ọjọ-ori ọdọ) jẹ irufẹ kanna si ẹda ti o tobi ti ọmọlangidi iṣere. Ibaṣepọ yii ni atilẹyin nipasẹ awọn oju bọtini ati rirọ, irun ti o nipọn.
Ibo ni vicuna ngbe?
Fọto: Vicuna ni iseda
Lati ibẹrẹ rẹ titi di oni, awọn vicunas ti ngbe ni agbegbe kanna - awọn Andes. Ilẹ oke-nla jẹ ibaamu ti o dara julọ fun igbesi aye kikun ti awọn ẹranko wuyi.
O le pade awọn ẹranko ẹranko ni ọpọlọpọ awọn ẹkun ni ti South America ni ẹẹkan:
- Ilu Chile jẹ ilu ti o wa ni iha iwọ-oorun guusu ti Guusu Amẹrika. Ṣe apọju rinhoho laarin awọn Andes ati Pacific Ocean. Nibi, ni ibọwọ fun awọn ẹranko ibakasiẹ ti o ko nkan, wọn ṣe orukọ gbogbo Isakoso Isakoso, eyiti o jẹ apakan ti agbegbe Elki,
- Argentina jẹ ọkan ninu awọn orilẹ-ede olominira ti o tobi julọ ti o wa ni Guusu Amẹrika. Ilu Argentina ṣe aala awọn Andes pẹlu apakan iwọ-oorun. Ni opin aala oriṣiriṣi wa ti awọn ẹya ara-aye,
- Ilu Bolivia jẹ ipinlẹ ọpọlọpọ-ede kan ti o wa ni aringbungbun apa South America. Awọn aala lori Ilu Chile ati Perú (ni iwọ-oorun), Argentina (ni guusu), Paraguay (ni ila-oorun) ati Brazil (ni ariwa). Awọn Andes jẹ awọn ilu oke-oorun ti orilẹ-ede,
- Perú jẹ jamẹ-olominira ti iha iwọ-oorun South America Ecuador, Columbia, Brazil, Bolivia ati Chile. Awọn oke ti Andes, ti o wa ni agbegbe yii, ni diẹ ninu awọn ẹkun ni bẹrẹ si sunmọ itosi eti okun. Oke nla ti o ga julọ ti ipinle jẹ Oke Huascaran (giga - nipa 7 ẹgbẹrun mita),
- Ecuador jẹ ipinlẹ ti iha iwọ-oorun ariwa Guusu Amẹrika. Fo nipasẹ awọn Pacific Ocean. O fi opin si pẹlu Perú ati Columbia. Ni apa iwọ-oorun ti orilẹ-ede naa lẹba eti okun na fẹlẹfẹlẹ awọn Andes. Ni apakan aringbungbun, awọn sakani oke-nla meji wa ni ẹẹkan: Ila-oorun Cordillera ati Western Cordillera,
O ko le pade vicunas lori ilẹ pẹtẹlẹ. Eranko fẹran lati gbe ni awọn oke-nla. Giga ti “ibugbe” wọn bẹrẹ lati 3500 mita. Iwọn giga ti vicunas jẹ awọn mita 5500.
Bayi o mọ ibiti vicuna n gbe. Jẹ ki a wo ohun ti o jẹ.
Kini vicuna jẹ?
Fọto: ẹranko Vicuna
Awọn aṣoju irun ori ti awọn ibakasiẹ (bii gbogbo awọn ibatan wọn ninu ẹbi) jẹ awọn herbivores. Wọn jẹun awọn ounjẹ ti o jẹ ohun ọgbin. Nitorinaa, ninu awọn Andes, awọn vicunas ni akoko ti o nira. Ewebe kekere ti awọn oke-nla ko le pese awọn ẹranko to. Nitorinaa, awọn ẹranko ni inu-didun pẹlu Egba eyikeyi koriko ti o mu oju wọn.
Vicunas ifunni lori awọn ewe, koriko, awọn ẹka kekere. Didara julọ ti awọn ẹranko wọnyi ni awọn abereyo ti awọn irugbin iru ounjẹ aarọ. Iru awọn irugbin bẹẹ jẹ lalailopinpin ṣọwọn ni ọna ti awọn ẹranko. Ṣugbọn awọn vicuna fi ayọ jẹ wọn, ni itẹlọrun ebi wọn.
O ṣeun si ehin didasilẹ, awọn vicunas awọn iṣọrọ “ge” awọn ẹka ati awọn ẹka ati lọ awọn irugbin ni ẹnu wọn. Wọn jẹun ni ọna kanna bi gbogbo awọn aṣoju miiran ti awọn ohun alumọni. Awọn agbeka jaw ko lọra ṣugbọn nipasẹ. Vicunas ko lo awọn gbongbo ọgbin bi ounje, ṣugbọn jẹ akoonu pẹlu awọn eso wọn. Pẹlupẹlu, gẹgẹ bi awọn aṣoju ti awọn ibakasiẹ, awọn kampa wọnyi lo awọn okuta itọlẹ (ọlọrọ ninu iyọ). Awọn ẹranko tun lo agbara si omi iyo.
Ni ọna kanna (koriko alawọ ewe), awọn ẹranko domesticated ni a tun jẹ. Wọn ṣe ifunni awọn ẹranko pẹlu ounjẹ lasan ti a fi fun gbogbo awọn vitamin ati ohun alumọni pataki fun awọn vicunas.
Awọn ẹya ti iwa ati igbesi aye
Vicunas fẹran lati gbe ninu awọn idile. O ti wa ni lalailopinpin soro lati pade owu rakunmi. Ni deede, awọn ẹranko papọ ni awọn ẹgbẹ ti awọn eniyan 6-15 ati yan oludari kan - akọ. O wa lori awọn ejika rẹ pe apakan akọkọ ti abojuto idile ni isinmi.
Olori naa muna abojuto ọmọ ẹgbẹ kọọkan ni ẹgbẹ. Awọn ojuse rẹ pẹlu ikilọ ẹbi nipa ewu ti o sẹlẹ. O ṣe eyi pẹlu iranlọwọ ti iwa ami ifihan kan pato fun ipo yii. Ti o ba ṣe akiyesi alejò lori agbegbe naa, yoo yara lẹsẹkẹsẹ tọ ọdọ rẹ ki o bẹrẹ si tutọ ninu ẹranko naa pẹlu koriko-majẹmu. Awọn iru ipade bẹẹ fẹrẹ pari nigbagbogbo ni ija kan. Awọn ẹranko Titari ara wọn si ija pẹlu ẹsẹ wọn.
Gbogbo awọn ọmọ ẹbi ṣalaye ifakalẹ wọn si adari nipa gbigbe ori wọn si ẹhin wọn. Lati awọn obinrin marun si marun si ọkunrin fun ọkunrin ninu ẹgbẹ vicuna. Iwọn agbegbe ti o jẹ ti vicunas da lori iwọn ti ẹbi ati koriko. Ni apapọ, awọn ẹgbẹ wa lori awọn agbegbe ti awọn ibuso kilomita 15 15-20. Ni igbakanna, gbogbo aaye pin si awọn ẹya nla meji: “yara” ati papa-oko (nibi ibi isunmi kan ti mita 2 wa, ti a pinnu lati tọka agbegbe ti idile).
Vicuna jẹ idakẹjẹ ati awọn ẹranko alaafia. Wọn ṣe itọsọna igbesi aye ti nṣiṣe lọwọ lakoko lakoko ọjọ. Ni alẹ, awọn ẹranko sinmi lati ifunni ọsan ati rin ni awọn agbegbe oke-nla. Awọn ẹni-kọọkan wọnyi ni agbara nipasẹ itiju pọ ati ifarabalẹ. Lati iberu, wọn yara yara lọ si agọ - lori oke kan. Ni akoko kanna, nigbati o ba ngun awọn oke-nla, awọn vicunas de iyara ti o to to ibuso 47 fun wakati kan.
Awujọ ati ilana ẹda
Fọto: Kuotisi Vicuna
Vicuna ajọbi ni orisun omi (ni akọkọ Oṣu Kẹta). Obirin ti idapọ obinrin mu ọmọ-ọjọ iwaju fun oṣu 11. Ni ipari akoko yii, a bi akọbi kan. Iwọn ọmọ naa wa lati kilo mẹrin si 6.
Otitọ ti o nifẹ: Ọmọ Vicuni le gbe ni ominira laisi iṣẹju 15 lẹhin ibimọ rẹ! Foals ni iyatọ nipasẹ iṣere, iwariiri, onirọrun.
Lẹhin awọn irapada 3-4 lẹhin fifun ọmọ, awọn obinrin bẹrẹ awọn ere ibarasun tuntun. Awọn vicuna ni a mu ọmọ lọdọọdun. Nipa iya naa, awọn ọmọ rẹ jẹ oṣu mẹwa si ọjọ-ori. Ni gbogbo akoko yii, ipilẹ ti ounjẹ jẹ wara ọmu. Ni afiwe pẹlu eyi, awọn ọta burẹdi lẹgbẹẹ iya wọn, ẹniti o ti pese bayi awọn ọmọde fun agba. Nigbati o de oṣu mẹwa 10, a yọ ayo iyawo kuro ninu agbo.
Awọn arabinrin ti ṣe idanimọ ni awọn ẹgbẹ tuntun. Eyi ko ṣẹlẹ lẹsẹkẹsẹ, ṣugbọn lẹhin puberty (ni ọdun 2). A lé awọn ọkunrin jade ni oṣu kan sẹyìn. Wọn lọ lẹsẹkẹsẹ si igbesi aye ọfẹ. Ireti igbesi aye ti vicunias da lori awọn nkan ita (eweko, awọn iṣe eniyan). Ni agbegbe adayeba, awọn ẹranko n gbe to ọdun 15-20.
Awọn ọta ti Ẹda ti Vicunas
Fọto: Vicuna ni Chile
Ni agbegbe aye, awọn vicunas nikan ni awọn ọta meji:
- Ikooko maned (lati Giriki. "aja aja ti o ni kukuru kukuru"). Apanirun yii jẹ aṣoju ti o tobi julọ ti awọn ifunni ti o ngbe ni Gusu Amẹrika. Ni ode, ẹranko naa dabi Akata nla kan. O ẹya awọn ẹsẹ giga ati ara kukuru. O fẹran pataki lori awọn ẹranko kekere. Ni awọn Andes, awọn olufaragba apanirun yii nigbagbogbo jẹ awọn ọmọde vicuna, ati awọn agbalagba ti o ti ku tẹlẹ (aisan) awọn aṣoju ti ẹya,
- cougar (feline). Awọn apanirun wọnyi yatọ ni awọn iwọn alaragbayida ati awọn aṣoju ti o tobi julọ ti pumas naa. Iwọn wọn jẹ Oniruuru pupọ. Wọn fi igboya ngun awọn oke giga si oke giga 4700 mita. O wa nibi ti wọn ṣe ọdẹ fun vicunas. Nitori iyara giga wọn ati agbara agbara wọn, awọn cougars yara de ohun ọdẹ ki o lu.
Ṣugbọn bẹni cougar tabi Ikooko maned naa ṣe iru irokeke ewu si vicunas bi ọkunrin naa funrararẹ. Loni, imukuro ti nṣiṣe lọwọ, paapaa gẹgẹbi idile ti iru kamera yii. Eyi ṣẹlẹ fun idi kan - ifẹ lati gba irun-agutan ti o gbowolori ti awọn ẹranko Andean. Nitori eyi, ijọba ti awọn ipinlẹ ti Vicunas n gbe ti ṣe agbekalẹ awọn ofin pataki fun aabo ti ẹya yii. Ni ọran yii, gige awọn ẹranko ko ni eewọ.
Otitọ ti o nifẹ: Vicuna le lé olori naa kuro ni ipo ifiweranṣẹ rẹ. Ni igbakanna, ko gba laaye lati wa ọkunrin ti o tii jade ninu idile. A ṣe ẹjọ ẹranko naa si iyasoto igbesi aye. O lo igbesi aye rẹ to ku nikan.
Olugbe ati ipo eya
Fọto: Ohun ti awọn vicunas dabi
Olugbe vicuna ti yatọ pupọ lakoko iwalaaye wọn. Ti o ba jẹ pe ni akoko Incas iye iwin yii ṣe iye awọn ẹni-kọọkan 1.5 million, lẹhinna ni opin orundun to kẹhin nọmba yii ti ami ami pataki ti 6 ẹgbẹrun. Nitori idinku didasilẹ ni iwọn ti ijọba ti Ecuador, Chile, Argentina ati awọn orilẹ-ede miiran, o ti ṣafihan ifilọlẹ ti o muna lori apejọ ti awọn ẹranko wọnyi, pipa wọn ati titaja ti irun vicuna rirọ. Iru awọn igbese yii ti fihan imunadoko. Nọmba awọn ẹranko ti dagba si to 2000 ẹgbẹrun.
Ni ipari awọn ọdun 90s (orundun to kẹhin), a ti gbe ofin de oju-ọna irun ori-ara ti vicunas. Loni, Awọn ara Amẹrika Ariwa, ti n jogun ọrọ lori rirọ asọ ti awọn ẹranko iyanu wọnyi, ṣe ni awọn ọna meji:
- gbogbo agbo ti awọn vicunas ni a gbalejo (ọna ti o lewu fun awọn ẹranko, awọn ẹranko ni ifẹ-ọfẹ ko si lo lati gbe ni igbekun),
- wọn ṣe awọn agbo aginju sinu ibi-nla, ge awọn ẹranko kuro ki o jẹ ki wọn jade (ọna ti o tutu diẹ sii lati gba onírun, ti a mọ bi “ofin”).
Paapaa biotilejepe atunse ti olugbe ti awọn ẹranko wọnyi, furicic jẹ iwuwo gbowolori. Wọn ṣe afiwe rẹ pẹlu siliki ati pe wọn ṣetan lati fun owo irikuri fun ohun elo alailẹgbẹ. Sibẹsibẹ, lati le ni anfani lati ṣe iṣowo ni onírun, o gbọdọ gba igbanilaaye pataki.
Iwọn ti irun-awọ vicunia jẹ alaye nipasẹ awọn okun rẹ, eyiti o jẹ tinrin julọ ti gbogbo awọn ti a mọ ni agbaye. Iwọn ilawọn wọn jẹ awọn micron 12 nikan (ni afiwe, irun eniyan ti fẹrẹ to awọn akoko 8 tobi). Awọn ohun ti a hun lati irun-ọbẹ vicuna (julọ nigbagbogbo awọn wọnyi jẹ awọn aṣọ atẹrin, awọn ifaworanhan, awọn fila, awọn ibọsẹ) jẹ iyatọ nipasẹ ipele ti pọ si ibi ipamọ ooru ati irọrun pataki.
N ṣetọju awọn vicunas
Fọto: Vicuna lati Iwe pupa
Laibikita ilọsiwaju ti olugbe vicuna, ifihan awọn iyọọda fun gige wọn, ibisi wọn lọwọ ati idile, awọn ẹranko ni a ṣe akosile ni Iwe pupa ti International Union fun Itoju ti Iseda. Awọn ọna aabo fun aabo ti iru ẹda yii wulo loni. Pẹlupẹlu, wọn jọmọ nipataki si iparun patapata (pipa) ti awọn ẹranko. Ṣọdẹ fun igbesi aye awọn ẹranko ẹranko wọnyi ni a ṣe nipasẹ awọn olugbe Andes pẹlu ero lati ṣafihan ohun ọdẹ bi irubo si awọn oriṣa. A ko ni riri ẹran ẹran. Nitorinaa, awọn ipaniyan ko ṣe adehun loni (o jẹ ere pupọ julọ lati daabobo awọn ẹda ti o fun irun ti ko ni idiyele ti o yatọ).
Loni o le pade awọn vicunias ni ọpọlọpọ awọn zoos jakejado Yuroopu. Awọn ẹranko wa ni igberiko. Nibi awọn ibakasiẹ ti mu gbongbo daradara ati ni ọdun kọọkan fun ọmọ. Nọmba gangan ti awọn ọmọde ti a bi lori agbegbe ti agbegbe zoo jẹ iwọn awọn eniyan 20. Ọpọlọpọ wọn kuro ni igberiko wọn lọ lati gbe ni ọpọlọpọ awọn agbegbe ni agbaye.
Kii ṣe gbogbo awọn aṣẹ-ilu le pese awọn ipo ti o wulo fun awọn ẹranko wọnyi. Vicuna nilo agbegbe nla nibiti o le ṣe itọsọna igbesi aye ti nṣiṣe lọwọ. Awọn ẹyọkan zoos le pese agbegbe yii. Nitorinaa, lakoko akoko ibisi (nigbati ijinna ba ni ipa pataki pupọ fun awọn ẹranko), a fi awọn vicunias ranṣẹ si awọn ile-iwosan zoopu pataki pataki pẹlu awọn oke giga.
Awọn vicunas kekere jẹ iru kanna ni akoko kanna pẹlu awọn ohun-iṣere ọmọde ti o wuyi ti o fẹ lati fun pọ ni awọn ọwọ rẹ, ati awọn ọmọde ọdọ ti o nilo aabo ati itọju ni iyara ni kiakia lati ọdọ awọn agbalagba. Nitori otitọ pe awọn alaṣẹ Ilu South America di ayanmọ si awọn rakunmi ti awọn wọnyi ni akoko, idile yii ko ku patapata. Lati yago fun eyi lati ṣẹlẹ rara, awọn eniyan nilo lati ronu bayi boya lati pa awọn ẹranko wọnyi. Vicuna Ko ṣe irokeke eyikeyi si awọn eniyan, o funni ni ikọja ti o dara ati pe o jẹ ọrẹ nigbagbogbo nigbagbogbo. Ko ṣee ṣe lati parun wọn ati pe ko si idi kan!